Ksiądz Arcybiskup Ignacy Tokarczuk

arcybiskup.jpeg

Ignacy Marcin Tokarczuk (ur. 1 lutego 1918 w Łubiankach Wyższych, zm. 29 grudnia 2012 w Przemyślu). W 1937 został klerykiem Seminarium Duchownego we Lwowie i studentem teologii na Uniwersytecie Jana Kazimierza. Studia przerwała Mu wojna. Gdy władze sowieckie zamknęły seminarium i zlikwidowały wydział teologiczny, kontynuował studia we Lwowie w konspiracyjnym seminarium. W 1942 roku w Katedrze Lwowskiej otrzymał święcenia kapłańskie. Od 1945 pracował w diecezji katowickiej, a od wiosny 1947 do 1950 w Łebuni. Wykładał filozofię i teologię w Wyższym Seminarium Duchownym w Olsztynie i na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1965 roku papież Paweł VI mianował ks. Tokarczuka biskupem diecezjalnym diecezji przemyskiej. W  latach posługi biskupiej zbudował ponad 400 kościołów i kaplic. Do godności arcybiskupa podniósł Go papież Jan Paweł II. Od 16 lipca 2011 roku pozostawał najstarszym polskim biskupem. W roku 2006 został odznaczony Orderem Orła Białego.

 KSIĄDZ ARCYBISKUP IGNACY TOKARCZUK - PATRON TECHNIKUM NR 8

„Prawdą żyć, prawdy bronić i prawdy się domagać”, słowa ks. abp. Ignacego Tokarczuka umieszczono na tablicy poświęconej Jego Ekscelencji w Technikum nr 8, które od 01 września 2013 r. weszło w skład Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Nr 1 w Przemyślu ze siedzibą w budynku przy ulicy Dworskiego 99.
Najprawdopodobniej to pierwsza tablica upamiętniająca ks. abp. Ignacego Tokarczuka. Czytamy na niej, że społeczność Technikum nr 8 złożyła ją w hołdzie wielkiemu Polakowi, przywódcy duchowemu, mężowi stanu, kawalerowi Orderu Orła Białego i swojemu Patronowi.
Tablica odsłonięta 06 czerwca 2008 r. na pierwszym piętrze budynku szkoły przy ulicy Dworskiego 100 do dziś przypomina uczniom, nauczycielom, pracownikom, rodzicom i ludziom odwiedzającym progi gościnnego Technikum o dniu, w którym młodzież ślubowała, w obecności Patrona, wierność jego wartościom.
Ks. biskup Ignacy Tokarczuk jest dla społeczności lokalnej postacią szczególnie ważną. Miłośnicy książek kojarzą nazwisko z pisarką Olgą Tokarczuk, która, według deklaracji rodziny, jest daleką krewną pierwszego metropolity przemyskiego – budowniczego ponad 400 kościołów.
Wywodzi się z Kresów Wschodnich. Urodzony 01 lutego 1918 r. w Łubiankach Wyższych w rodzinie Szymona i Marii z domu Junka. Ukończył z wynikiem bardzo dobrym Gimnazjum w Zbarażu. Studiował we Lwowie w Seminarium Duchownym i na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza. Święcenia kapłańskie przyjął w czerwcu 1942 roku. Po wojnie wyjechał ze Lwowa. Pełnił posługę pasterską w Katowicach, a następnie Warmii. Studiował na KUL. Po ukończeniu studiów doktoranckich został pracownikiem naukowym tej uczelni. W grudniu 1965 roku mianowany ordynariuszem diecezji przemyskiej. Święcenia biskupie otrzymał 06 lutego 1966 roku w katedrze przemyskiej. Głównym konsekratorem był prymas Stefan Wyszyński. Biskupem został w wyniku niedopatrzenia władz PRL, które mając możliwość zawetowania nieakceptowanego nominata, nie złożyły sprzeciwu w wyznaczonym terminie.
W czerwcu 19991 r., podczas wizyty Jana Pawła II w Polsce, otrzymał godność arcybiskupa „ad personam”. W marcu 1993 roku mianowany metropolitą przemyskim. 17 kwietnia 1993 Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z pełnionego urzędu złożoną ze względu na ukończenie 75 lat.
Sprawowanie funkcji biskupiej to najważniejszy okres w Jego życiu.  Jak podaje ks. Andrzej Garbarz w książce Wielcy Polacy z Galicji i Kresów Południowo-Wschodnich „już po jego inauguracyjnym przemówieniu w czasie ingresu, za słowa, że żyjemy w czasach nienormalnych ówczesne władze komunistyczne gwałtownie zaatakowały Biskupa”. Pierwszy negatywny kontakt z władzami wpłynął na dalsze postępowanie i działalność ordynariusza przemyskiego. Władze PRL gwałtownie zwalczały przedstawiciela Episkopatu Polski, który uchodził – obok kardynała Stefana Wyszyńskiego i kardynała Karola Wojtyłę, za najtrudniejszego przeciwnika SB spośród biskupów. W głoszonych kazaniach mówił otwarcie o prześladowaniu Kościoła, odważnie krytykował ustrój komunistyczny i narzucony szkołom model wychowawczy młodzieży. Inspirował do budowy obiektów sakralnych. Publicznie wspierał opozycję antykomunistyczną w Polsce i pomagał materialnie represjonowanym i ich rodzinom.
Za pracę, działalność naukową i niezłomną postawę uhonorowany tytułem doctora honoris causa Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie oraz Uniwersytetu Rzeszowskiego. Odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego. Otrzymał również medal Polonia Mater Nostra Est. Jest honorowym obywatelem Przemyśla, Rzeszowa, Stalowej Woli, Jarosławia, Jasła, Łańcuta, Tarnobrzega – najważniejszych miast tego regionu. W 1979 został laureatem Nagrody Fundacji im. Janiny Ławruk za ratowanie cerkwi greckokatolickich, a w 2012 wyróżniony przez IPN nagrodą „Świadek Historii”. Jeszcze za życia obrany patronem dwóch szkół: Technikum nr 8 w Przemyślu oraz Zespołu Szkół Publicznych w Końskiem, gmina Dydnia, powiat Brzozów (2010).
Biografowie opisujący postawę biskupa Ignacego Tokarczuka często używają określeń: bezkompromisowy, niezłomny, świadek historii.
Do chwili obecnej młodzi ludzie, uczniowie i absolwenci „Tokara” nie zapominają o kapłanie, który wciąż, w co wierzę, sprawuje nad nimi opiekę. Reprezentanci klas pierwszych, w asyście pocztu – pod Jego sztandarem, biorą udział we wszystkich uroczystościach, które upamiętniają dziedzictwo przemyskiego duchownego.
Gdy było to tylko możliwe, uczniowie spotykali się ze swoim Patronem na wspólnej rozmowie i modlitwie. Pasterz, za każdym razem starannie przygotowany do „zbiórki”, snuł gawędy – z perspektywy nastolatków - o pradawnych dziejach archidiecezji przemyskiej, które jednocześnie stanowiły ważną część historii dwudziestowiecznej Polski. Patron wielokrotnie na spotkaniach z młodzieżą wspominał innych niezłomnych Polaków, między innymi ks. Jerzego Popiełuszkę, ale także - dziś często anonimowych - ludzi, którzy odważnie w trudnych czasach komunizmu bronili prawa człowieka do wolności. Opowiadał o parafianach miejscowości pod przemyskich, którzy budowali kościoły wbrew obowiązującej poprawności politycznej. Uczniowie niejednokrotnie słuchali o sąsiadach mających kręgosłup moralny i rodzimych miejscowościach.
Najsmutniejszym wydarzeniem, w którym wspólnie cała społeczność Technikum nr 8 im. ks. abp. Ignacego Tokarczuka w Przemyślu wzięła udział, były uroczystości pożegnania doczesnych szczątków wielkiego Polaka 02 stycznia 2013 r. w przemyskiej archikatedrze.  Od tego momentu regularnie w rocznicę urodzin, nadania imienia czy innych uroczystości poświęconych biskupowi uczniowie trzymają straż przy swoim Patronie. Niewątpliwym sukcesem naszej społeczności jest fakt, że kolejne roczniki gimnazjalistów chętnie wybierają naukę w szkole, która upamiętnia dzieło życia i przesłanie kawalera Orderu Orła Białego.

Bernadeta Suchorzepka

Biografia patrona za: Wielcy Polacy z Galicji i Kresów Południowo-Wschodnich. Praca zbiorowa pod redakcją Janiny Marciak-Kozłowskiej, Wydawnictwo Buk, Białystok 2013.

PDFPrzemyśl pożegnał swego Pasterze - fotorelacja: Stanisław Szarzyński (2,95MB)

PDFKs. Abp Ignacy Tokarczuk - prezentacja (2,04MB)
 

Na skróty